De resultaten van de dagprijsmeting 2024 werden met een korte toelichting bekendgemaakt op de website van het departement zorg. Vlozo maakte een bijkomende analyse met onze kijk op de belangrijkste evoluties sinds de vorige dagprijsmeting.
Samenvatting
In 2023 bedroeg de gemiddelde dagprijs 70,15€; in 2024 is die met 2,08% gestegen tot gemiddeld 71,61€ per dag. Deze stijging is lager dan de stijging van de algemene levensduurte in dezelfde periode - de consumptieprijsindex steeg met 3,36%. De dagprijsmetingen van mei 2023 en mei 2024 werden verder vergeleken aan de hand van een histogram-analyse en mediaanwaarden, om vertekening door extreme waarden te vermijden. In 2024 is de symmetrie tussen de intervallen onmiddellijk links en rechts van de mediaan iets sterker dan in 2023, maar de intervallen in de rechterflank van het histogram zijn iets meer gevuld. Dit betekent dat de spreiding op de lagere dagprijzen kleiner is geworden. De dagprijzen vertonen een convergerende trend, richting hogere prijzen.
De mediaanprijs van de publieke en private non-profit WZC is met ongeveer 1 resp. 1,1 euro toegenomen (van resp. €65,49 naar €66,43 en van €67,87 naar €68,99), terwijl de mediaanprijs van de Vlozo-voorzieningen met iets minder dan 1,3 euro is toegenomen (van €74,82 naar €76,11). De algemene mediaanprijs is eveneens met iets minder dan 1,3 euro toegenomen (van €68,5 naar €69,74). Op deze manier bekeken is de toename van de dagprijzen bij de Vlozo leden volledig in lijn met de toename van de mediane dagprijs voor de hele sector Vlaamse ouderenzorg.
Bij de voorzieningen met de hoogste dagprijzen (boven de 100 euro) is de lager dan gemiddelde bezettingsgraad een deel van de verklaring. Hun bezettingsgraad varieert van 28% tot 93%. De categorie met de allerlaagste dagprijzen (minder dan 55 euro) is verder ingekrompen; dit zijn voornamelijk oudere voorzieningen die niet moeten voldoen aan de actuele infrastructuurnormen die hogere investeringen vergen. Acht op de tien voorzieningen hebben een dagprijs tussen 60 en 80 euro, maar ook een bezettingsgraad die richting 100% gaat. Dat blijkt duidelijk uit een clusteranalyse van het verband tussen dagprijzen en bezettingsgraad.
Vergelijking dagprijshistogrammen 05/2023 en 05/2024
In 2023 bedroeg de gemiddelde dagprijs 70,15€, in 2024 is die met 2,08% gestegen tot gemiddeld 71,61€ per dag. Deze stijging is lager dan de stijging van de algemene levensduurte in dezelfde periode - de consumptieprijsindex steeg met 3,36%.
Het Departement Zorg verkiest gemiddelden om de dagprijsevolutie samen te vatten. Gemiddelden zijn echter gevoelig aan vertekening door extreme waarden. Uit de histogrammen blijkt dat de invloed van extreme waarden aan beide kanten van het dagprijzenspectrum niet verwaarloosbaar is. Daarom verkiest Vlozo een analyse op basis van mediaanwaarden (dit zijn de middelste waarden in een verdeling; bij definitie ligt de helft van de datapunten erboven en de andere helft er onder, ongeacht hoe groot of klein de extremen zijn).
Bij vergelijking van de histogrammen op onderstaande figuur valt meteen op dat ze zeer gelijkaardig zijn, met een duidelijke piek rond de mediaan. In 2024 is de symmetrie tussen de intervallen onmiddellijk links en rechts van de mediaan nog iets sterker dan in 2023, maar de intervallen in de rechterflank van het histogram zijn iets meer gevuld. Dit betekent dat de spreiding op de lagere dagprijzen kleiner is geworden. De dagprijzen vertonen een convergerende trend, richting hogere prijzen.
De mediaanprijs van de publieke en private non-profit WZC is met ongeveer 1 resp. 1,1 euro toegenomen (van resp. €65,49 naar €66,43 en van €67,87 naar €68,99), terwijl de mediaanprijs van de Vlozo-voorzieningen met iets minder dan 1,3 euro is toegenomen (van €74,82 naar €76,11). De algemene mediaanprijs is eveneens met iets minder dan 1,3 euro toegenomen (van €68,5 naar €69,74). Op deze manier bekeken is de toename van de dagprijzen bij de Vlozo leden volledig in lijn met de toename van de mediane dagprijs voor de hele sector Vlaamse ouderenzorg.
Aan de kant van de lage dagprijzen valt op dat het aantal WZC met een dagprijs onder de 55 euro teruggevallen is van 12 naar 5 en dat er maar één WZC meer is met een dagprijs onder de 50 euro. Dit zijn typisch oudere voorzieningen die niet aan de strengere infrastructuurnormen moeten voldoen die gelden voor de recentere voorzieningen en zeker voor nieuwbouw.
Aan de kant van de hogere dagprijzen zien we een lichte toename aan de kant van de hoogste dagprijzen (vorig jaar 11 WZC met dagprijs boven de 100 euro, nu 14).
Verband tussen dagprijzen en bezettingsgraden
Op basis van de dagprijsmeting 2024 (jaarlijkse bevraging in de maand mei) en de recentste update van de bezettingsgraden in de WZC (data t.e.m. juni 2024) kan de dagprijs uitgezet worden t.o.v. de bezettingsgraad.
De voorzieningen (n=14) met dagprijs boven de 100 euro zijn allen Vlozo-leden; een (gedeeltelijke) verklaring is dat deze voorzieningen (bijna) alle een beduidend lagere bezettingsgraad hebben dan gemiddeld (aangeduid met een groot kader in onderstaande figuur). Hun bezettingsgraad varieert van 28% tot 93%. Aan de andere kant moeten we ook vaststellen dat 80,15% van de Vlaamse woonzorgcentra een dagprijs hebben tussen 60 en 80€; voor deze voorzieningen is de bezettingsgraad zeer hoog en nadert weer de volledige bezetting zoals blijkt uit de sterke clustering van de datapunten in de rechteronderhoek van de grafiek (zie ingezoomde versie).
De gemiddelde bezettingsgraad in de Vlaamse WZC was bij de laatste update van juni 2024 94,3%. Ongeveer twee derde van de Vlaamse WZC (65,1%) hadden toen een bezettingsgraad van meer dan 95%. Zeven op de tien Vlaamse WZC hadden toen al weer wachtlijsten. De gemiddelde bezettingsgraad is sinds juni 2023 stabiel gebleven (94,4% in juni 2023).
Aanvullende bedenkingen
We wijzen er graag nog even op dat er in de “veertien duurste” WZC eigenlijk geen probleem is met de betaalbaarheid, omwille van het afwijkende bewonersprofiel. De bewoners in deze WZC hebben een lager zorgzwaarteprofiel (meer zgn. O en A profielen) en een hoger socio-economisch profiel. Zij hebben gekozen voor een “premium” ervaring in de woon- en leefcomponent en hebben er geen probleem mee om daar een hoger dan gemiddelde dagprijs voor te betalen. Die keuzemogelijkheid zou er niet meer zijn in een ouderenzorg met strikt verbod op alle mogelijke uitbatingswinst.
Historisch konden publieke en not-for-profit voorzieningen ook een beroep doen op infrastructuursubsidies. Dit werkt tot op vandaag nog door in de dagprijzen en verklaart voor een deel de hogere dagprijzen in de for-profit voorzieningen, maar dat effect is moeilijker te kwantificeren.
Comments