De 5 krijtlijnen voor de Vlaamse ouderenzorg:
 

1. Persoonsgerichte zorg. We moeten de omslag maken van aanbod- naar vraaggestuurde en persoonsgerichte zorg. We pleiten ervoor om ouderen écht aan het stuur te zetten van hun leven en zorgbegeleiding. Niet enkel in theorie maar ook in de praktijk.

Want zeg nu zelf: hoe kan zorg echt zinvol zijn als ze geen of onvoldoende rekening houdt met de noden, de verwachtingen en de eisen van de persoon voor wie ze is bestemd?

We moeten erop vertrouwen dat mensen en hun omgeving zelf het best weten wat ze nodig hebben. En als iemand moeite heeft om dat te bepalen of aan te geven, moeten we hun bij de hand nemen. Die verschuiving van een aanbod- naar een vraaggestuurde zorg gaat het best gepaard met incentives vanuit de overheid voor zorgvoorzieningen die hun verantwoordelijkheid nemen en kwalitatieve, persoonsgerichte zorg organiseren. Zo creëren we een positieve dynamiek in de sector om die shift te versnellen.

 

2. Een diverser aanbod van woonvormen. “Thuis is het best”, waarbij de oudere persoon zo lang mogelijk in de thuisomgeving moet kunnen blijven. Met Vlozo zeggen we daarop: ja, MAAR. “Thuis” staat voor veel meer dan de muren van een eigen huis. Het is een plek waar mensen zich fysiek en psychisch veilig voelen. Helaas is de thuisomgeving voor heel wat oudere mensen een eenzame plaats waar ze op weinig of geen zorg en sociale contacten kunnen rekenen. Voor die mensen staat “thuisblijven” synoniem voor een staat van eenzame opsluiting. Dat zeggen onderzoekers van de KU Leuven intussen ook. Beleidsmakers moeten zich daar goed bewust van zijn. Zolang mogelijk thuisblijven heeft volgens ons enkel zin als het fysiek en psychologisch verantwoord is.

 

Met Vlozo pleiten we voor een veel diverser aanbod, met naast woonzorgcentra en assistentiewoningen ook cohousing- en andere kleinschalige wooninitiatieven. De ouderenzorg hoort vandaag veel meer te zijn dan een zwart-witopdeling “thuis vs. rusthuis”.

Daarom is het belangrijk dat de Vlaamse overheid nieuwe woonvormen stimuleert via een transparant, regelluw kwaliteitskader en een duidelijke financiering. Én dat ze 65-plussers aanmoedigt om vroeg genoeg na te denken over die woonvormen die het beste aansluiten bij de manier waarop ze later willen wonen en leven.

3. Inzetten op een faire en voldoende hoge financiering van de Vlaamse ouderenzorg. De voorbije jaren zijn er enorme inspanningen geleverd om een gelijk speelveld te creëren voor de verschillende types voorzieningen.

Maar de verschillende actoren op het terrein op dezelfde manier behandelen maakt een financiering nog niet fair. Een faire financiering is ook een financiering die zorgondernemers voldoende ruimte geeft om betaalbare en kwaliteitsvolle ouderenzorg te organiseren. En zoals iedereen weet, knelt het schoentje daar nog. Zonder extra middelen wordt het vroeg of laat voor iedereen op het terrein onmogelijk om voldoende te investeren in een kwalitatief, duurzaam aanbod voor bewoners en medewerkers.

We pleiten daarom voor een nieuw financieringsmodel voor de sector, gestoeld op drie pijlers:

• een basisfinanciering voor ouderenzorgvoorzieningen om hun werking op lange termijn te verzekeren;

• een persoonsvolgende financiering voor de bewoner waarmee die de zorgkosten in een ouderenzorgvoorziening kan betalen;

• en ten slotte een voldoende hoog pensioen om de niet-zorggerelateerde kosten te betalen.

4. De personeelskwestie. Kwaliteitsvolle ouderenzorg staat of valt met de beschikbaarheid van voldoende, goed opgeleide en gemotiveerde medewerkers.

Het groeiende personeelstekort in de sector is helaas een feit. Net zoals het een feit is dat dat tekort de komende jaren alleen maar zal toenemen als er niets verandert aan het beleid.

We vragen de betrokken overheden daarom om van de ouderenzorg opnieuw een aantrekkelijke sector te maken voor werknemers. Imagocampagnes kunnen daarbij helpen, maar met woorden alleen komen we er niet. Om genoeg mensen aan te trekken én te houden, hebben we concrete maatregelen nodig die zin geven in een job in de ouderenzorg. En dat van de verschillende overheden, op een gecoördineerde manier.

Daarnaast hopen we dat de Vlaamse en federale regering samen werk maken van een verregaande flexibilisering van de personeelsnormen via de nodige wettelijke aanpassingen. Dat zorgmedewerkers met uitgebreide bevoegdheden hun job kunnen invullen en erkenning krijgen voor hun werk.

 

5. Innovatie én implementatie van die innovatie.

Innovatie in de zorgsector wordt nog te vaak als een “extra” beschouwd. Innoveren is een noodzaak. Een concreet voorbeeld: zonder innovatie zullen investeringen in extra handen aan het bed het personeelstekort in de ouderenzorg niet oplossen. Waarom? Omdat de noden veel sneller stijgen dan onze handen kunnen volgen. Ook als we extra handen vinden. Om de noden op te vangen, zullen we nieuwe recepten moeten zoeken. En daar ligt een sleutelrol voor innovatie.

Innovatie, moet én zal ons helpen om per “paar handen” meer en betere zorg te bieden aan meer mensen. Zonder aan warmte in te boeten!

Want dat hoor je vaak: mensen stellen “warme zorg” tegenover “koude technologie”. Maar dat is een valse tegenstelling. Het gaat niet over zorg versus technologie. Het gaat over zorg én technologie. En technologie die we op de juiste manier inzetten, zal ons net helpen om warmere zorg te bieden. We moeten resoluut kiezen om structureel tijd en middelen vrij te maken voor innovatie. We pleiten ervoor om zorgorganisaties en bedrijven ademruimte geven om te experimenteren in plaats van hen te verstikken in regels én we durven te investeren in de implementatie van goede innovatieve oplossingen. Dat laatste vergeten we al eens: nieuwe oplossingen uittesten in een proefproject is een grote uitdaging, maar ze daarna structureel en op grotere schaal implementeren is een minstens even grote challenge.

​

Enkele sfeerfoto's