De krant De Tijd publiceerde vandaag (21/01/2022) een opiniestuk van gedelegeerd bestuurder Johan Staes over de oplopende energiekosten. Het volledige artikel kan u hier lezen. We volgden het opiniestuk op met een gezamenlijke brief van de zorgkoepels aan de federale regering. De tekst van die brief kan u via de knop onderaan lezen.
Na regen komt niet altijd zonneschijn. Dit blijkt in ieder geval toch uit de weersvoorspellingen voor de komende dagen. We mogen ons verwachten aan behoorlijk guur en koud weer. Dat het koud is in januari is natuurlijk geen groot nieuws en toch baart die vanzelfsprekendheid steeds meer mensen grote zorgen. Waarom? Omdat vooral de spectaculair toegenomen energieprijzen het aangenaam verwarmen van de eigen woning aanzienlijk duurder of voor sommigen onder ons soms zelfs onbetaalbaar maken.
Voor de woon-zorgcentra geldt hetzelfde. Covid-19 dwingt hen hun gebouwen permanent goed te verluchten. Die preventieve maatregel moet de verspreiding van het virus tegengaan. Verluchten gebeurt nog vaak door het opengooien van deuren en ramen. Zonder twijfel effectief, maar nefast als je de energiekosten onder controle wil houden.
Het publieke en politieke debat over de energiefactuur woedt intussen al enkele maanden en wordt gekenmerkt door een stroom aan analyses, scherpe tweets en ideeën zoals de ‘slimme btw-verlaging' die minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) samen met de rode en groene excellenties als oplossing voorstelt. Intussen is het nog steeds wachten op concrete acties uit de Wetstraat.
Maar wat met de bewoners van woon-zorgcentra en assistentiewoningen? Tot op vandaag kan ik helaas enkel vaststellen dat de ‘slimme btw-verlaging' die op tafel ligt onvoldoende rekening houdt met de specifieke situatie van de zowat 165.000 65-plussers die in een woon-zorgcentrum of een assistentiewoning verblijven.
De 165.000 65-plussers die in een woon-zorgcentrum of een assistentiewoning verblijven, dreigen twee keer de pineut te worden van een ‘slimme btw-verlaging’ voor energie.
Extra kosten
De btw-verlaging op energie telt enkel voor particulieren en niet voor bedrijven. Voor bewoners in een woon-zorgcentrum komen de extra kosten van de stijgende energiefactuur terecht bij de beheerder van het woon-zorgcentrum waar ze verblijven. Dit betekent concreet dat die burgers niet kunnen genieten van de btw-verlaging. Nadat ze ook al hun eventuele rechten op het sociale tarief voor gas en elektriciteit zijn verloren na hun verhuizing naar het woon-zorgcentrum, dreigen ze nu twee keer de pineut te worden.
Als de woon-zorgcentra niet kunnen rekenen op ondersteunende maatregelen van de overheden, zullen de beheerders vroeg of laat genoodzaakt zijn de extra energiekosten door te rekenen aan hun bewoners. Een stijging van de dagprijs onder impuls van de aanzwellende energiefactuur zal voor veel bewoners een zware financiële dobber zijn. Voor sommigen ongetwijfeld te zwaar om alleen te dragen.
Een woon-zorgcentrum is een thuis vervangende omgeving. De bewoners worden niet ‘opgenomen’ in een zorgvoorziening, ze zijn er thuis. De aanwezige medewerkers doen er alles aan om hen een aangenaam en warm thuis te schenken. Bewoners van woon-zorgcentra hebben dan ook, net als iedereen, recht op ondersteunende maatregelen tegen de stijgende energiekosten. Ik vraag met andere woorden een energiebeleid dat niemand in de kou laat staan. Vandaag ligt de ‘slimme btw-verlaging' op de regeringstafel. Het is ongetwijfeld een interessante piste, maar onvoldoende als ze garant moet staan voor een warm en inclusief beleid.
Dagprijs
Ik zie twee mogelijke oplossingen. Trek de permanente verlaging van de btw op de energiekosten ook open naar residentiële voorzieningen zoals woon-zorgcentra en assistentiewoningen waar mensen permanent wonen. Zo worden eventuele sterke stijgingen van de dagprijs wegens de toegenomen energiekosten voor deze 65-plussers in 2022 op zijn minst gedeeltelijk vermeden.
Een tweede oplossing is de rechten van bewoners van woon-zorgcentra en assistentiewoningen niet te vergeten. Een groot deel van hen maakt aanspraak op het sociaal tarief voor elektriciteit en gas, maar ze kunnen hun rechten niet uitoefenen omdat ze zijn verhuisd naar een residentiële zorgvoorziening.
Ik reken op de beleidsverantwoordelijken om de nodige spitsvondigheid aan de dag te leggen. Laat de bewoners alstublieft niet de pineut worden van deze ‘slimme btw-verlaging'.
