Biografie
Mijn naam is Tamara Bataire. Ik ben de trotse directeur van woonzorgcentrum Clos Bizet uit Anderlecht. Ik werk al 22 jaar in de zorg, sinds augustus 2021 werk ik als directeur van dit woonzorgcentrum. Ons woonzorgcentrum maakt deel uit van de woonzorggroep Vulpia.
Waarom werkt u in de ouderenzorg?
De ouderenzorg is mijn passie, mijn job als directrice is meer dan alleen mijn werk. Dit is waar ik mee bezig ben en wat me bezielt. Alle bijscholingen die mijn kennis kunnen vergroten om mijn werk nog beter te doen zijn een verrijking van mijn tijd.
Ik heb een hart voor zorg en voor ouderen. Het is gegroeid tijdens mijn eerste stage als zorgkundige en nadien ook in een vaste job op de beschermde afdeling. Ik voelde heel snel aan dat ik hier een verschil kon maken. Die drive zit diepgeworteld vanbinnen.
Wat is de grootste les die u heeft geleerd sinds u begonnen bent met werken in de ouderenzorgsector?
Ik heb geleerd dat 'warme zorg op maat' niet het enige antwoord is. Aangepaste zorgen zijn de basis. Daarnaast hebben we de mond vol over een warm huis, een plaatsvervangende thuis, bij voorkeur familiaal en persoonlijk. Dat is allemaal mooi, maar is het niet zo dat we nog te vaak de wachtkamer voor de dood zo gezellig als mogelijk proberen maken?
Wanneer een bewoner in een woonzorgcentrum binnenkomt, is het veelal omdat hij/zij niet langer autonoom genoeg is om (alleen) thuis te blijven wonen. Bij aankomst hebben nieuwe bewoners het gevoel het beetje autonomie en waardigheid wat hen nog restte te verliezen: na het verlies (veelal) van hun partner, hun rol in de maatschappij (als opvangende grootouder, als vriend, als buur), hun gezondheid, … nu ook nog hun huis, hun buurt, hun zelfstandigheid, hun vrijheid, hun waardigheid, hun leven zoals het was. Door de bewoners te betuttelen en alleen te kaarten en bingo te spelen, pakken we hen nog meer af.
Het kan ook anders. We kunnen de mensen zien voor wat ze waren, zijn en nog kunnen zijn. Wat kunnen ze nog wél?
Niet uitgaan van het laatste hoofdstuk maar wel blijven kijken en zoeken naar de toekomst (ongeacht de lengte ervan). Keuzemogelijkheden blijven aanbieden; mogelijkheden tot persoonlijke groei blijven aanbieden. Nieuwe dingen ontdekken en beleven. Participeren, opnieuw een rol hebben, andere aspecten van zichzelf ontdekken, leven, zijn! Ook in de laatste dagen. Naast de klassieke palliatieve begeleiding, de kans geven voor een filosofisch gesprek. Laten we ophouden hen te zien als oudjes die niets meer willen en kunnen.
Omschrijf uw woonzorgvoorziening
Clos Bizet is een luxueus en stijlvol woon- en zorghuis, midden in de muziekwijk van Anderlecht; hier valt heel wat te beleven. Op wandelafstand vindt u zowel het Astridpark als het Vijverspark. Vanuit het vlakbij gelegen metrostation Bizet staat u op minder dan een kwartier op de Grote Markt. Wij bieden 120 woongelegenheden en 13 assistentiewoningen aan.
We organiseren geregeld uitstapjes en er is een uitgebreid activiteitenaanbod. Zo nodigen we onze bewoners graag uit voor een modeshow of een optreden. Ontspannen op het verharde, schaduwrijke terras, werken aan de spieren in de kiné ruimte of een lekker tasje koffie in de cafetaria? Keuze zat, en we doen er dan ook alles aan om onze bewoners vitaal en energiek te houden.
Hoe maakt uw woonzorgvoorziening het positieve verschil qua zorg naar de bewoners toe?
Er zijn geen nummers in ons huis. We proberen steeds om een persoonlijke vertrouwensband te creëren met elke nieuwe bewoner. En vooral de tijd te nemen om te luisteren. We werken vanuit een sterk multidisciplinaire benadering: verpleging, verzorging, kine, ergo, gespecialiseerd opvoeder, creatieve therapie en psychotherapie.
Clos Bizet is een belangrijke actor geworden in de buurt. Wij werken heel actief samen voor activiteiten, projecten en de dagdagelijkse organisatie met scholen, sociale organisaties, socio-culturele vzw’s, artiesten, queer organisaties, theaters, humanitaire organisaties, gemeente en regionale overheden, jongerenorganisaties, privé-initiatieven, gemeenschapscentra, organisaties die helpen met de socio-professionele (re)integratie van nieuwkomers, het buurtcomité, het wijkcontract, … Er is een voortdurende wisselwerking tussen binnen en buiten, over generaties en culturen heen. We zetten hier heel hard op in.
Clos Bizet is een huis dat de bewoner in al zijn aspecten benadert: niet enkel fysiek, ook psychisch, sociaal, spiritueel, zingeving, … Er is ook bewuste en actieve aandacht voor relationele aspecten, intimiteit en seksualiteit (RIS). Het idee dat 70-plussers geen behoefte aan fysieke intimiteit meer zouden hebben, geen huidhonger, of geen erotische verlangens meer zouden kennen is een makkelijke maar foute gedachte voor velen. Het is ook een gevaarlijke gedachte waardoor we mensen belangrijke dingen ontnemen.
Wanneer er in een woonzorgcentrum over seks gepraat wordt, is dat meestal wanneer er een probleem is; meestal grensoverschrijdend gedrag tussen bewoners of naar personeel toe. Dat is een sterk negatieve insteek. Mijn beleid is er een waarbij alles wat met RIS te maken heeft, op een positieve open manier wordt benaderd; in de verschillende lagen van de werking: van vorming van het personeel, over individuele gesprekken met bewoners, naar integratie van thema’s in groepsactiviteiten. Als bijvoorbeeld twee bewoners zich tot elkaar aangetrokken voelen en verlangen naar samen huid-tegen-huid in bed liggen, maar ze dat niet langer alleen kunnen (stalen verpleegster nodig), dan wil ik dat dit bespreekbaar is.
Ons huis is ook LGBTQI-vriendelijk. Bij intake wordt niet aan een vrouw gevraagd of ze nog een man heeft (en omgekeerd), we vragen steeds of er (eventueel) een ‘partner’ is. In mei namen we deel aan de Pride waar we de Rainbow Ambassadors een hart onder de riem gingen steken. Zij zijn een organisatie die ontstaan is vanuit LGBTQI+zestigplussers die bezorgd zijn over hun mogelijke gedwongen verhuis naar een woonzorgcentrum in de toekomst. Zullen ze er aanvaard worden door de andere residenten? Zullen ze even goed verzorgd worden als het personeel hun geaardheid kent?
In Clos Bizet installeren we een cultuur waarin iedereen zichzelf kan en mag zijn. Ook dit vraagt een duidelijke visie en beleid. Vele bewoners bloeien open bij ons, daar waar ze vreesden hier te komen om te komen sterven. Ultiem is dat zo. Er is een levenseinde voor iedereen. Maar meestal komt dit pas na nog heel wat onverwachte avonturen.
Welke ontwikkeling binnen de ouderenzorg maakt u blij?
Het Vlaams decreet vraagt dat woonzorgcentra een rol in de buurt/wijk opnemen. Lokale warme buurten creëren is zeker mooi. Hierbij wordt er echter systematisch verwezen naar de projecten bij de Noorderburen. We doen hier al zovele jaren fantastische dingen op dit vlak. Ik zet al jaren mijn schouders onder lokale integratie en samenwerkingen. Vlaanderen/België, de underdog. We moeten zeker niet onderdoen voor wat er elders gebeurt. We mogen best wat meer trots zijn op de expertise die de zorg- en welzijnssector in huis heeft!
Welke gebeurtenis/ontwikkeling binnen de ouderenzorg maakt u kwaad of triest?
Ik word soms triestig van het blijven vastzitten in de oude woonzorgconcepten. 15’min inplannen om bewoners van kop tot teen te wassen elke dag, want je moet proper en net zijn… Maar elke dag rug en benen wassen, wie van ons doet dat als we thuis zitten? Waar zijn we mee bezig... Zouden we niet focussen op een goed gesprek en meer tijd met onze bewoners? Soms stel ik mij de vraag, waar liggen de prioriteiten?
Het feit dat het administratieve zoveel plaats inneemt en dit vaak ten koste is van de mensen. Bij inspectie weegt dit vaak harder door terwijl het globale beeld ontbreekt. Het feit dat men zich blind staart op al dan niet ingevulde rubrieken en of die al dan niet gesigneerd zijn. Terwijl, hef het hoofd op van het scherm, kijk rond, stel vragen: is er een goede zorg? Zijn de bewoners maximaal ondersteund? Zijn de bewoners gelukkig?
Een verblijf in een woonzorgcentrum wordt duurder en kan voor sommige zorgbehoevenden financieel ontoegankelijk worden. Er bestaat best wel veel, maar de weg ernaar toe is mistig en ongekend. Onze ouderen weten niet wat hun rechten en mogelijkheden zijn. Online aanvragen (!) zijn niet voor iedereen toegankelijk en het zijn soms ingewikkelde procedures (ter plaatse moeten gaan). Er kan nog veel veranderen en verbeteren in ouderenzorg.
Welk idee zou u willen lanceren ter verbetering van de ouderenzorg?
Ik zou graag het woonzorgcentrum als plek met mogelijkheden willen zien en naar voren schuiven. Ondanks alle negatieve berichtgeving over de woonzorgcentra, wil ik blijven geloven in de goede wil en het engagement van onze medewerkers. Ik wil graag een ander verhaal vertellen over de woonzorghuizen.
Ook zijn er te veel zelfstandige verpleegkundigen die interims doen. Hier is geen win-win. Ik zou liever thuisverpleging bekijken als structureel iets. Vergoeding om tekort aan verpleging op te lossen, cfr. gehandicaptenzorg.
Is er een regel/richtlijn die u graag zou willen afschaffen?
Het aftekenen van alle aspecten van de hygiënische zorgen en ander van dergelijk registratie en papegaaienwerk. Het levert geen meerwaarde op en neemt tijd af die we zouden kunnen geven aan de mens.
Wat zou u graag extra willen doen voor uw medewerkers?
Meer volk, beter loon? Té veel kan ook contraproductief zijn. En wanneer is een loon ‘genoeg’? Er zijn andere sectoren waar je veel minder verdient. En natuurlijk zijn er dingen die niet fair zijn, bv: het feit dat alleen de hoogste toeslag wordt toegekend bij nacht/weekenddienst (CAO).
Ik zou graag meer tijd en ruimte hebben voor coaching zodat alle werknemers hun capaciteiten maximaal kunnen ontplooien en inzetten. Ik zie het als ruimte voor zelfontplooiing, ruimte en tijd voor opleiding en groei. Dat is een echte meerwaarde, zowel voor zichzelf als voor de ander. Ook betere ondersteuning die de motivatie doet toenemen. Mensen helpen te worden wie ze kunnen zijn. Hen de kans geven al hun kwaliteiten te ontplooien en in te zetten. Zo hebben wij een verzorgende die de mis doet (Marthe) en Andra uit de poetsploeg, die heeft een bijzonder oog voor decoratie en gezelligheid.
Wij danken de zorgondernemer voor dit interview. Wij vinden het interessant om verhalen en getuigenissen van Vlozo-leden te delen met onze community.
De antwoorden en standpunten van de geïnterviewde zijn persoonlijk. Indien u vragen en/of opmerkingen heeft over dit interview, kan u via info@vlozo.be contact opnemen.
