Geert Uytterschaut, CEO van ORPEA, en tevens ook voorzitter van het Vlaams Onafhankelijk Zorgnetwerk (Vlozo), neemt in maart 2021 in principe afscheid als voorzitter van Vlozo en dit na twee mandaten. Onze medewerkers hadden een uitgebreid gesprek met hem over verleden, heden en toekomst van de Vlaamse ouderenzorg en Vlozo. Maar COVID-19 was als gespreksonderwerp natuurlijk onvermijdelijk.
Hoe goed hebben de Vlaamse private woonzorgcentra COVID-19 doorstaan? Hoe heb je het zelf beleefd?
Vaak hebben we meer gedaan dan we voor mogelijk hielden. Onze woonzorgvoorzieningen zagen heel snel de ernst in en schakelden dan ook heel snel. En tegelijkertijd merkten we dat de regeringen ons tempo niet konden volgen, voornamelijk in die eerste fase dan.
Een van die voorbeelden was onze keuze om bewoners in tijdelijke isolatie te plaatsen. Wij deden dit al vanaf maart. Dit was omstreden en werd bekritiseerd door zowel de politiek als de bevolking maar een paar weken later kwamen de beleidsmakers evenzeer tot de onvermijdelijke conclusie dat dit de enige goede optie was. Net hetzelfde verhaal rond de mondmaskers. Onze zorgverleners droegen deze reeds bij aanvang van de pandemie. Toen werden deze nog als waardeloos of nutteloos omschreven door de experten en de leiders van dit land. Zo zie je maar dat we meer nadruk gelegd hebben op het anticiperen dan op het reageren. Ik weet dat onze woonzorgcentra hier steeds goed in gehandeld hebben.
Er is ondertussen een onderzoek bezig naar mogelijke fraude binnen de regering bij de aankoop van mondmaskers. Dit tart toch alle verbeelding?
Het is een mooi voorbeeld van hoe er dingen fout lopen als er teveel regeltjes zijn. Hoe meer regeltjes, hoe minder transparantie. Het speelveld moet duidelijk afgebakend zijn maar implementeert teveel nieuwe regelgeving en dit zonder bestaande regels af te schaffen. Zo wordt functioneren op een correcte en transparante wijze bijzonder moeilijk.
En zeker naar de toekomst toe, laat ons zeggen de periode die volgt op de COVID-19 pandemie.
Inderdaad. De komende jaren worden zeer belangrijk, zo niet cruciaal. Eigenlijk moet de Vlaamse ouderenzorg worden herdacht, idealiter te beginnen met een wit blad. We moeten verder bouwen op basis van de goede voorbeelden en praktijken, in eigen land en daarbuiten. Zo zullen we veel meer kunnen doen voor minder geld. Een tweede belangrijke factor is dat het vertrouwen in de zorgondernemers hersteld moet worden. Ondernemers in de zorg ontplooien hun activiteiten met de beste intenties, met de bedoeling kwalitatief hoogstaande zorg aan te bieden. Indien we geen kwalitatief hoogstaande zorg zouden aanbieden zouden we ook geen bewoners aantrekken.
Want inderdaad, stel dat er geen ondernemers zijn die investeren in deze private woonzorgcentra, wat dan? De enige optie die dan rest is dan toch een ouderenzorg die functioneert met middelen van de regering en dus met belastinggeld van de gewone Belg?
Dat zou op langere termijn niet houdbaar zijn, zeker rekening houdend met de vergrijzing in Vlaanderen alleen al. Daarenboven zijn er vandaag al zeer veel zorgverstrekkers die reeds lang binnen deze private omgeving ondernemen zoals bijvoorbeeld dokters, kinesisten, apotheken, enz.
Zijn er dingen die jou persoonlijk zijn bij gebleven het afgelopen jaar?
In de positieve zin, de creativiteit van ons ondernemerschap in crisissituaties, Ik was al een ‘believer’ voor de COVID-19 pandemie maar geloven in is toch nog iets anders dan het met je eigen ogen in actie zien, het dag in dag uit beleven. Wij zijn steeds voor de bal uit blijven lopen. We hebben echt ondernomen in de zorg zonder op onze lauweren te rusten. Een crisis kan en zal in de toekomst nog totaal onverwacht toeslaan maar wij zijn wendbaar en we hebben veerkracht.
In de negatieve zin kan ik natuurlijk onmogelijk naast het hoge aantal overlijdens kijken. Van de in totaal 20.000 dodelijke slachtoffers naar aanleiding van COVID-19 bleken er 15.000 te vallen binnen de groep van 75-plussers. Velen van deze groep stierven in een woonzorgcentrum. Dit heeft me persoonlijk bijzonder hard geraakt en dit blijft tot op vandaag knagen. Maar ik vermoed dat dit zo is bij alle medewerkers van onze woonzorgcentra. De enige, magere troost die we hebben is dat we elke dag alles op alles gezet hebben met de beschikbare preventieve en curatieve initiatieven om zoveel mogelijk van onze bewoners door deze crisis heen te loodsen.
Ondertussen kwam dan toch het goede nieuws van de vaccinatie. De prioriteit werd gegeven aan de bewoners van de verschillende woonzorgcentra en in 2de instantie ook de zorgverstrekkers binnen dezelfde voorzieningen.
Uiteraard zijn wij enorm tevreden dat onze bewoners tot de prioritaire doelgroep behoren. Dat onze medewerkers snel volgen stemt ons nog gelukkiger. Het einde van de tunnel komt eindelijk in zicht. Onze hoop is dat het landelijke vaccinatieproces, na de vaccinering binnen de woonzorgcentra, gestaag aan snelheid zal winnen. Snel landen op ‘het nieuwe normaal’, daar snakt iedereen naar.
Ik heb de indruk dat de bevoegde overheden begrepen hebben dat het nu snel moet gaan. Een tweede maal minder snel schakelen zoals in maart 2020 is echt geen optie meer.
Wat jouw functie van voorzitter van Vlozo betreft: je neemt in 2021 normaal gezien afscheid als voorzitter?
Na twee mandaten als voorzitter lijkt dit het juiste moment om het stokje door te geven aan een opvolger die het ingeslagen pad verder zal bewandelen en mee vorm geven. We hebben de afgelopen jaren in ieder geval veel gedaan om Vlozo uit te bouwen. De solidariteit tussen de verschillende groepen binnen Vlozo zit duidelijk in de lift.
Vlozo bestaat bijna dertig jaar en vertegenwoordigt vandaag ongeveer 200 van de in totaal ongeveer 800 woonzorgcentra in Vlaanderen. 30 jaar geleden was er heel weinig regelgeving, vandaag is er enorm veel decretaal geregeld. De meerwaarde van Vlozo voor haar leden is dat zij via Vlozo aan tafel zaten en invloed hadden bij de totstandkoming van de huidige regelgeving. Dit, terwijl we zeker niet de grootste koepelorganisatie in de ouderenzorg zijn. Vlozo verzekert de leden dat er naar ons geluisterd wordt.
Wat is Vlozo en wat wil het zijn?
Het promoten en verdedigen van juridisch en ethisch correct ondernemen in de ouderenzorg is en blijft de missie. Vlozo is geen helpdesk noch een vormingsinstituut. Vlozo is een lobby-orgaan, met een rechtstreekse lijn met de bevoegde Vlaamse minister, dat pleit voor enerzijds een goed georganiseerde en gefinancierde ouderenzorg met voldoende ruimte voor het broodnodige ondernemerschap.
Anderzijds moet Vlozo bewaken dat ouderenzorg hetgeen is wat onze maatschappij ervan verwacht. Ik blijf in deze ook pleiten voor realisme naar de toekomst toe. Wat mij betreft moet de sectorfederatie haar huidige focus behouden en versterken.
Ik ben in ieder geval trots op het parcours dat Vlozo tot nu toe heeft afgelegd en op de mensen die dit mogelijk gemaakt hebben, in het verleden en naar de toekomst toe. De organisatie is financieel gezond. We hebben een goed functionerende staf die in 2021 wellicht zal uitgebreid worden. Het Directiecomité is gemotiveerd en waakt erover dat de federatie geen ivoren toren is zonder voeling met de realiteit op het terrein. En tenslotte beschikken we over een ambitieuze Algemene Vergadering en Raad van Bestuur die inhoudelijk wil wegen op de toekomst van de ouderenzorg in Vlaanderen.
Comments